Dysfunkcje ruchu w piłce siatkowej

Do najczęstszych kontuzji traumatycznych zaliczamy; urazy palców, skręcenia stawu skokowego natomiast przewlekłe urazy dotyczą przede wszystkim obręczy barkowej, kręgosłupa lędźwiowego i kolana. Do większości urazów dochodzi podczas akcji w bloku (32%) i ataku (28%).

Zastanawiające jest co może być przyczyną takiego dużego wzrostu współczynnika urazów u tych sportowców na przestrzeni ostatnich lat. Na pewno wzrost przeciążeń treningowych czy ilość rozgrywanych zawodów są jedną z głównych przyczyn, które nadmiernie obciążają układ ruchu. Warto zaznaczyć że ciało naszego siatkarza który skacze do bloku i atakuje porusza się po linii najmniejszego oporu. Jeżeli nasz zawodnik przez dłuższy czas będzie poruszał się w nieprawidłowy sposób (po linii najmniejszego oporu) to wytworzy nieprawidłowe mechanizmy kompensacyjno-wyrównawcze. Przykładem może być brak pełnej rotacji wewnętrznej w stawie barkowym, który kompensuje większym zakresem ruchu rotacji zewnętrznej lub przednią niestabilnością stawu ramiennego. Takie zmiany już na wstępnym etapie są traktowane jako dysfunkcje ruchu i najczęściej spowodowane ograniczeniami stawowo-mięśniowymi lub błędnymi wzorcami ruchowymi. Najczęściej taki stan funkcjonalnego ruchu u siatkarza jest kompletnie pomijany w badaniu funkcjonalnym, a jeśli jest już zauważony to zazwyczaj wykrywany jest on na etapie przewlekłego urazu i prawie zawsze wiąże się z długim i niekoniecznie udanym powrotem do pełnej formy sportowej sprzed urazu (np. zespół cieśni podbarkowej lub chroniczne dolegliwości kręgosłupa lędźwiowego). Często u takich zawodników leczy się dolegliwość, a nie usuwa się przyczyn problemu.

Zakładając że nasz zawodnik porusza się błędnie lub przybiera nieprawidłowe pozycje i do tego jeszcze jego staw zostaje poddany dodatkowemu obciążeniu czy też rozciąganiu to ulegnie on dysfunkcji, która już na tym etapie może manifestować się dolegliwościami bólowymi. Dlatego też wczesne wykrycie takich zmian w kontroli ruchu jest kluczowym elementem optymalizacji ruchowej takiego sportowca, a zarazem najskuteczniejszą strategią w prewencji urazów.

To w dużej mierze pojawiający się ból odpowiada za zmiany w pobudliwości mięśni i prawidłowej kolejności ich działania, a co za tym idzie lokalnie i globalnie zmienia dynamiczną kontrolę w obręczy barkowej i biodrowej. Za utratę kontroli czyli tzw. nieprawidłowy i niekontrolowany ruch najczęściej odpowiedzialny jest brak równowagi mięśniowej i ograniczenie ruchomości w stawie [Comerford & Mottran 2001, Sahrmann 2001]. Dysfunkcja ruchu powoduje zmiany w systemie mięśni lokalnych i globalnych. Mięśnie lokalne gwarantują kontrolę translacji pojedynczego segmentu stawowego niezależnie od kierunku ruchu, generując tzw. odruchową sztywność mięśnia podczas wszystkich ruchów i zapewniając mu optymalną stabilność. Natomiast system mięśni globalnych (bardziej jednostawowych niż wielostawowych) jest odpowiedzialny za optymalizację ruchową w sporcie. System ten kontroluje i odpowiada za siłę oraz dynamiczną stabilizację np. kończyny górnej na poziomie jednego bądź kilku stawów w określonej płaszczyźnie i kierunku ruchu. Aby zapewnić idealną kontrolę, potrzebna jest doskonała koordynacja pomiędzy systemem mięśni lokalnych i globalnych, którą zapewnia centralny ośrodkowy system nerwowy.

Wszystkie przedstawiane techniki Kinetic Control i Performance Stability są poparte aktualnymi badaniami klinicznymi. Koncepcja stanowi integralną część oceny ruchowej pod kątem odtworzenia optymalnej stabilności dynamicznej i przywróceniu równowagi mięśniowej w niskim i wysokim obciążeniu. Systematycznie staje się podstawowym narzędziem pracy w nowoczesnej koncepcji treningu i rehabilitacji.

Celem prowadzonych zajęć jest pomoc fizjoterapeucie, trenerowi od przygotowania motorycznego czy też masażyście w identyfikowaniu i rozumieniu mechanizmów, które są odpowiedzialne za patologię i dysfunkcję ruchu u siatkarza. Dzięki funkcjonalnej diagnostyce w niskim i wysokim obciążeniu oraz klinicznemu rozumowaniu uczestnik będzie w stanie ocenić i stworzyć specjalistyczny program ćwiczeń korygujących błędy ruchowe a w niektórych przypadkach jasno wskaże w którym przedziale i zakresie ruchu dany zawodnik ma największe problemy.

Podstawą koncepcji jest odtworzenie dynamicznej kontroli kierunku ruchu w określonej płaszczyźnie; tutaj korygowane są błędne wzorce ruchowe (niekoniecznie „niestabilność”) w kierunku symptomów i patologii oraz usuwane powstałe ograniczenia w stawie bądź tkance. Praca nad poprawą efektywności mięśni „jednostawowych” w ich pełnym zakresie ruchu; odtworzenie prawidłowej pracy koncentrycznej i ekscentrycznej przy kontroli rotacji często staje się kluczowym punktem w optymalizacji ruchowej siatkarza. Kolejnym etapem jest wydłużenie bądź wyhamowanie nadpobudliwości mięśni wielostawowych, szczególnie ważne przy przywróceniu pełnego fizjologicznego zakresu ruchu i eliminowaniu kompensacji.

Głównym celem oceny i analizy ruchu u siatkarza będzie obręcz barkowa i obręcz biodrowa! Zostaną zaprezentowane typowe błędy ruchowe, restrykcje i kompensacje u siatkarzy podczas badania czy też treningu takich zawodników. Szkolenie wyjaśnia terapię dysfunkcji narządu ruchu poprzez analizę teoretyczno-praktyczną. Celem jest indywidualizacja relacji, z jaką mamy do czynienia pomiędzy bólem mechanicznym, pozycją stawu, postawą i wzorcem ruchowym u siatkarza.